Hekim Rehberi

• Dekompresyon hastalığı (vurgun)

• Hava ve gaz embolisi

• Karbonmonoksit , siyanid zehirlenmesi, akut duman inhalasyonu

• Gazlı gangren

• Yumuşak dokunun nekrotizan enfeksiyonları (derialtı,kas,fasya)

• Crush yaralanmaları, kompartman sendromu ve diğer akut travmatik iskemiler

• Yara iyileşmesinin geciktiği (diyabetik ve non-diyabetik) durumlar

• Kronik refrakter osteomiyelit

• Kafa kemikleri, sternum ve vertebraların akut osteomiyelitleri

• Radyasyon nekrozları

• Tutması şüpheli deri greft ve flepleri

• Termal yanıklar

• Ani işitme kaybı

• Retinal arter tıkanıklığı

• Beyin absesi

• Anoksik ensefalopati
  Tüm bu uygulama alanları T.C. Sağlık Bakanlığı’nın 2002 tarihli ilgili yönetmeliğinde belirlenmiştir ve tedavi giderleri sosyal güvenlik kurumlarınca karşılanmaktadır.

Endikasyonlar

Hava ve Gaz Embolileri

· HBOT’nin primer ve acil uygulama alanıdır. Arteriyel gaz embolilerinde klinik bulgular çok küçük miktarlardaki havayla bile ortaya çıkabilirken, venöz gaz embolileri genellikle asemptomatiktir. Hava veya gaz embolisinde nörolojik bulgular ve kardiyovasküler instabilite, HBOT endikasyonudur. (Tedavide solunum dolaşım desteği sağlandıktan sonra HBOT’ne kadar satıhta oksijen verilmesi yararlıdır.)

Karbon Monoksit İntoksikasyonu

· Hidrokarbonların tam olmayan yanmaları sonucu CO ortaya çıkar. İntoksikasyondan en fazla etkilenen dokular serebral ve kardiyak dokulardır. Kardiyak hasarla COHb seviyesi korele olmakla birlikte nörolojik hasarda bu korelasyon yoktur. CO maruziyet süresinin artışıyla hipoksi dışında, lipid peroksidasyonu oluştuğu ve bunun da nörolojik hasarı arttırdığı sanılmaktadır.

Tanıda COHb düzeyi bakılır ancak klinik açısından metabolik asidozun varlığı ağır CO yükünü daha iyi ifade eder.

Çocuklarda bilinç kaybı, pupiller fiks dilate olsa bile en az 1 HBO ile hastanın cevabı gözlenmelidir.

Hangi hastalarda HBOT?

COHb düzeyi %25’in üzerinde ise

Hasta gebeyse ve COHb düzeyi %20’nin üzerinde ise

İskemik kalp hastalığı öyküsü var ve COHb düzeyi %15’in üzerinde ise

İskemik göğüs ağrısı ve/veya EKG’de iskemi bulguları varsa

Metabolik asidoz varsa

Anormal psikometrik testler, konfüzyon, dezoryantasyon, kişilik değişiklikleri, letarji varsa

Bilinç kaybı hikayesi var ve nörolojik muayenesi anormal ise

Baş ağrısı, grip benzeri bulgular veya bayılma öyküsüyle gelip muayenesi normal olan hastalara 4-6 saat aralıksız %100 oksijen uygulamasına rağmen semptomlar düzelmiyorsa

Neden HBOT?

Bu tedaviyle oksijenin CO’ten ayrışması normal atmosferik şartlarda yapılan oksijen tedavisine göre çok daha hızla sağlanır ve hipoksi etkisi azalır. Aynı zamanda satıhta oksijen tedavisinden farklı olarak mitokondrial oksidatif süreç iyileşir, hasarlı mikrovasküler yapıya lökosit adezyonu ve lipid peroksidasyonu önlenir. Geç nöropsikiatrik sekellerin azaltılması açısından da HBOT’nin yararlılığı gösterilmiştir.

Ne zaman HBOT?

HBOT uygulaması maruziyetten sonraki ilk 6 saatte yapılan hastalarda başarı olasılığı daha yüksektir.

Ne kadar HBOT?

İlk HBOT sonrasında nörolojik defisiti devam eden hastalara 6-8 saat sonra tedavi tekrarlanır, daha sonra nörolojik olarak ilerleme olmayana kadar günde 1 veya 2 tedavi uygulanır. Genellikle 5 seans yeterlidir.

Klostridiyal Miyonekroz (Gazlı Gangren)

· Gazlı gangren derin toksemi, yaygın ödem, ağır doku ölümü ve değişen derecelerde gaz üretimiyle karakterize akut, hızlı ilerleyen nonpyojenik invaziv kas enfeksiyonudur.

Gazlı gangren oluşumunda 2 şart gereklidir:

1. Klostridium sporlarının varlığı

2. Düşük oksijenasyonu olan ortam

Majör travmatik açık yaralarda %88’e kadar kontaminasyon olmasına rağmen gazlı gangren insidansı %1-2’dir.

Tedavinin en önemli aşaması cerrahidir. Çoğu vakada tanı yara eksplore edilirken konur. Kompartman sendromu bulguları varsa fasiotomi ve debridman öncelikli olarak yapılmalıdır.

Antibiyoterapi, derin doku kültürünün alınması beklenmeden başlanmalıdır.

Neden HBOT?

HBOT ile demarkasyon hattının erken dönemde belirlenmesi sağlanır, majör amputasyonlar önlenir. Dokuda oksijenasyonun arttırılması yoluyla elde edilen bakterisid etki, toksin üretimini baskılar. İlk 24 saat içinde HBOT uygulanan vakalarda spesifik mortalite %15’ten %5’e, majör amputasyon oranı da %50’den %20’ye düşürülebilmektedir.

Ne zaman HBOT?

İlk 1 saat içinde yapılabilecekse öncelikle HBOT uygulanmalıdır. Bunun dışında öncelik cerrahiye ait olmak üzere ilk 24 saat içinde HBOT uygulanmalıdır.

İlk 24 saat 3-4 seans, daha sonra günde 2 seans olmak üzere genellikle toplam 5 günlük uygulama yeterlidir.

Yumuşak Dokunun Nekrotizan Enfeksiyonları

· Nadir görülen ve çoğunlukla travma veya cerrahi sonrası yabancı cisimler çevresinde gelişen enfeksiyonlardır. Genellikle diabetes mellitus ve/veya vasküler yetmezliği olan hastalarda derin doku ve fasya boyunca ilerleyen, bazen kası da içine alan nekrozla karakterizedir.

Hangi hastalarda HBOT?

Tüm nekrotizan yumuşak doku enfeksiyonlarında HBOT yararlı olabilmektedir. Ancak, bağışıklık, metabolik ya da dolaşım sorunu, ya da kas ve fasya gibi derin doku tutulumu olan hastalarda kullanımı önerilirken, genel olarak cerrahi ve antibiyotik tedavisinin yeterli olduğu durumlarda önerilmez.

Neden HBOT?

Agresiv cerrahiyle birlikte, yapılan kontrollü çalışmaların toplamdaki karşılaştırmasına göre mortalite % 48’den %23 seviyesine kadar düşürülebilmekte, doku kaybı minimuma indirilmekte ve hastaneden çıktıktan sonra beklenen yaşam süresi artmaktadır.

Ne zaman HBOT?

Mortalite ve morbiditenin yüksek olduğu bilinen progressiv bakteriyel gangrende ve nonklostridial miyonekrozda vakit kaybedilmeden tedaviye eklenmelidir.

Ne kadar HBOT?

HBOT uygulaması 2-2,5 ATA’da ilk günler günde 2 kez, hastanın durumu stabilize olduktan sonra günde 1 kez olmak üzere enfeksiyon kontrol edilene kadar sürdürülür. Hastalığın genel ilerleyişi ve hasta cevabının yavaş olması nedeniyle genellikle 30 gün tedavi gerekli olmaktadır.

Neden HBOT?

AGE’de HBO’lu tedavinin satıhtaki uygulamaya üstünlüğü gösterilmiştir. VGE’de ise HBOT sekonder pulmoner ödemde klinik gelişme sağlayabilir.

Ne zaman HBOT?

HBOT’nin küratif etkisi, ilk 4 saati geçen AGE vakalarında %50’ye düşmektedir. Ancak geciken reaksiyonların önlenmesi veya azaltılması amacıyla günler sonra da uygulanabilir ve başarı elde edilmiştir.

Ne kadar HBOT?

Genellikle tedavide 1–2 seans HBO uygulanması yeterlidir. Klinik ilerleme devam ederse en fazla 10 seansa kadar uzatmak gerekebilir.

HANGİ HASTALARDA, NE ZAMAN, NEDEN HBOT?

Sorularınız mı var?

MERAK ETTİĞİNİZ TÜM SORULAR İÇİN BİZİ ARAYABİLİRSİNİZ