Radyonekroz (Beyin)

Stereotaktik radyocerrahi (SRC), çok sayıda merkezi sinir sistemi hastalığının tedavisinde kullanılan etkili bir yöntemdir. Gamma-knife cerrahisi (GKS) ve Cyber-knife cerrahisi de dahil olmak üzere çeşitli SRC formları mevcuttur.

SRC'nin en önemli komplikasyonu radyonekroz olarak da bilinen terapötik radyasyonun gecikmiş etkisidir. Radyonekrozun tedavi seçenekleri önemli miktarda yan etki potansiyeline sahiptir ve tıbbi yönetimleri zordur. Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) minimal yan etkilere sahip bir tedavi seçeneği olarak yakın dönemde tercih edilmeye başlanmıştır.

HBOT akut felç, omurilik yaralanmaları, menenjit, beyin apsesi, serebral ödem, radyasyon miyeliti ve serebral radyoterapi sekellerinin tedavisinde kullanılmaktadır.

Arteriyovenöz malformasyonların Gamma Knife yöntemi ile cerrahisi sonrası gelişen radyonekroz vakalarında HBOT kullanımı ile serebral ödem ve hemiparezinin iyileştiğini gözlenmiştir.

HBOT ile doku oksijen seviyeleri arttıkça radyasyona maruz kalmış ve maruz kalmamış doku arasında bir oksijen farkı (gradient) oluşur. Oluşan bu fark anjiyogenez (yeni damar oluşumu) için bir uyarı niteliği taşır. Hasarlı beyin dokusunun yeniden kanlanmasında HBOT'nin bu etkisi kritiktir.

Ek olarak HBOT serebral vazokonstriksiyon (damarlarda daralma) yapar, sonuçta beyin kan akışında bir azalmaya neden olur (oksijen iletimini korurken). Bu mekanizma diğer radyasyon sekellerinin yanı sıra beyin ödemini de iyileştirir.

HBOT'nin iskemi ve ödem alanlarını azaltarak beyne nöroprotektif bir etki sağladığı, BCL02 gibi anti-apoptotik faktörleri aktive ettiği ve iskemi bölgesindeki inflamasyonu azalttığı, kan-beyin bariyerini stabilize ettiğine dair kanıtlar bulunmaktadır.